Yvette Roozen

De laatste competitieronde in Zaandam. De meisjes minioren staan klaar voor hun 100 meter vrije slag, gefocust op het startsignaal. ‘Op uw plaatsen...’ Fluitsignaal. Eén keer, en… nog eens. Foutje van de starter. Eén zwemstertje komt overeind op het startblok, de rest is al te water. Twee meisjes duiken op en zwemmen terug naar de kant. De anderen racen stug door, ondanks het fanatieke nafluiten vanaf de badrand. Pas wanneer de valsestartlijn ze de weg verspert, stoppen ze. Huilend klimmen ze uit het bad. Een kolfje naar de hand van Yvette, vandaag in functie als scheidsrechter-in-opleiding. ‘Alle wedstrijdspanning kwam los, die meiden in tranen. Dan is het aan mij om die situatie op te lossen. “Foutje van ons, kan gebeuren”, maak ik ze duidelijk. “Trek even een T-shirt aan, over 10 minuten mogen jullie weer.”’ Op dit soort momenten komen de strenge wereld van het zwemreglement en Yvettes sociale vaardigheden samen in een mix die haar van nature ligt. ‘Je hebt een taak aan het bad, maar ik kan jonge zwemmers in zo’n situatie ook een soort les meegeven. Op mijn manier. Dat vind ik echt de leukste dingen van het werk als scheidsrechter.’

Keeper

Sportief en sociaal, het zijn twee strak ineengevlochten lijnen in het zwemleven van Yvette. Zowel als actief zwemster als in de rol van jurylid. De schoolslagspecialiste van DWT stapt op haar achttiende over naar een positie onder de lat bij de waterpolodames. ‘Keepen bleek ik wel goed te kunnen’, zegt ze bescheiden. Van DWT maakt ze de overstap naar meervoudig landskampioen Polar Bears. Ook komt ze uit voor het Nederlands team. Maar ze zegt het wedstrijdzwemmen niet definitief vaarwel. ‘Zwemmen is vanaf begin af aan mijn ding. Het was dat al mijn leeftijdsgenoten stopten. Ik ging waterpoloën omdat ze een keeper zochten.’

Wanneer ze het waterpolo vaarwel zegt, keert ze als vanzelfsprekend weer terug in het wedstrijdzwemmen en aan de badrand. Vanwege de sfeer, vertelt Yvette: ‘Vanaf het moment dat ik tijdwaarnemer werd, vond ik het al bijzonder met de mensen die dat ook doen. Het is al-tijd gezellig. Inmiddels ken ik zoveel officials in Noord-Holland en het is gewoon zó leuk. In het zwemmen ontmoet je heel veel gelijkgestemden.’

Beter kijken

Het vlinderslaggala van DWT (1000 meter vlinderen), een nieuwe opzet van de regiofinales; Yvette doet meer dan alleen klokken, jurysecretariaat en fungeren als kamprechter. ‘Regelen, organiseren, dat zit in mijn bloed. Ik ben de regeltante, zogezegd.’ Jong, ambitieus én een interesse voor het zwemreglement; de vraag of ze de opleiding tot scheidsrechter wil volgen, kan eigenlijk niet uitblijven. Maar eerst wil Yvette toch echt haar master fysiotherapie in de geriatrie afronden. Bij de derde keer vragen hapt ze dan toch toe. ‘Na mijn studie wist niet hoe hard ik ja moest zeggen’, schaterlacht ze. ‘Anders had ik dit al jaren geleden gedaan.’

‘Door de opleiding ben ik vooral beter gaan kijken’, vertelt ze. En soms verrast de vindingrijkheid van een zwemmer haar. ‘Zo zag ik eens iemand die na het rugcrawlkeerpunt “kickte” én met zijn armen stuwde. Daarover staat niets in de reglementen, dus het mag.’ Want vergis je niet, ze mag dan sociaal zijn, deze dame vreet zwemreglementen. Onderwaterfases, school-rugkeerpunt, ze kan de omschrijvingen inmiddels dromen. ‘Nu zie ik pas dat ik veel te aardig ben geweest aan de badrand’, zegt ze onheilspellend.

Geen hiërarchie

‘Sommige scheidsrechters ken ik al meer dan tien jaar. Daar kijk ik echt tegenop. Die wil ik niet teleurstellen’, legt ze uit. Eerbied is het, geen angst. Want daar is de cultuur niet naar in het wedstrijdzwemmen. Yvette: ‘Van hiërarchie is amper sprake. Geen “ik fluit op een hoger niveau dus jij bent niks waard”. In het wedstrijdzwemmen regel je het met elkaar, van jong tot oud, van 4’tje tot scheidsrechter. Iedereen doet het vanuit dezelfde passie voor de sport en is bereid om elkaar te helpen. Niemand kan het alleen.’

Wel vindt ze het jammer dat veel juryleden alleen klokken omdat hun kinderen zwemmen. Yvette ziet het echt als een hobby op zich. ‘Jureren blijft uitdagend, zeker als je jezelf ontwikkelt en verbetert’, vindt ze. Behalve de ervaren rotten wisselt ze ook graag ervaring uit met jongere scheidsrechters. ‘Om van elkaar te leren, maar vooral voor de sociale kant ervan. Want dat is toch waarom heel veel mensen het blijven doen. En jurylid zouden moeten worden: het is zó gezellig’, benadrukt ze.

Familiegevoel

Als jurylid fungeerde ze al twee keer bij een Worldcup. In 2013 als klokker en in 2018 als kamprechter. ‘Dat is best spannend hoor’, erkent ze. ‘Je denkt: dit zijn topzwemmers, d’r zal niks misgaan. Maar als zo iemand door het 15-meterpunt gaat, moet je stevig in je schoenen staan.’ Tegelijkertijd is ze ook laaiend enthousiast over de Swimkick-wedstrijden. Lachend: ‘Hoe zenuwachtiger ze aan de start staan, hoe leuker ik het vind.’ Of het ‘familiegevoel’ bij de ONMK’s. ‘Je móét tijdens het ONMK gewoon in het bad zijn. Maakt niet uit wat je doet: zwemmer, official, ploegleider of vrijwilliger.’

Als Yvette dan toch een kritische noot mag kraken over het wedstrijdzwemmen, dan is het over de kleding van de officials. ‘Ik ben 1.92’, schetst ze haar probleem. ‘Probeer maar eens een vrouwelijke witte broek in mijn lengte te vinden. Nee, die witte broek moet echt afgeschaft worden.’ En als iemand dát in de reglementen opgenomen kan krijgen, dan is het Yvette wel.