Fransman Léon Marchand koning van zwemtoernooi

Marchand zette elke dag dat hij zwom het zwemstadion in vuur en vlam, veroverde vier olympische titels en bezorgde het Franse estafetteteam met zijn schoolslag bijdrage brons op de 4 x 100 meter wisselslag. Hij is daarmee sinds deze week een van de drie zwemmers die tijdens één olympisch toernooi minimaal vier individuele olympische titels veroverde. De Amerikanen Michael Phelps en Mark Spitz gingen hem voor.

Jacco Verhaeren, die hem als directeur van de Franse zwembond van dichtbij meemaakt, noemde het niet echt een grote verrassing dat Marchand het zo goed deed deze Spelen. "Want hij werd vorig jaar ook op drie afstanden wereldkampioen. Indrukwekkend is het wel."

Laatbloeier uit zwemmersgtezin

Verhaeren heeft Marchand, die hij een laatbloeier noemt, de afgelopen jaren in korte tijd grote stappen zien maken. "Het opvallende aan hem is dat hij enkele jaren geleden nog gewoon een goede zwemmer was en geen heel bijzondere resultaten neerzette. Maar in drie jaar tijd is hij uitgegroeid tot een wereldster op meerdere afstanden. Hij is pas wat later op stoom gekomen." Marchand kwam uit een echte zwemmersgezin. Zijn vader Xavier was een concurrent van Marcel Wouda en ook zijn moeder was een topper in eigen land.

De pas benoemde Performance Strateeg Topzwemmen van de Nederlandse zwemmers looft de manier waarop Marchand is begeleid in zijn jeugd. "Dat is op een goede, rustige manier gebeurd. Je hebt weleens atleten die bijvoorbeeld achttien jaar zijn, maar fysiek nog niet volgroeid zijn. Mensen die wat later volwassen worden. Daar is Léon er een van."

Verhaeren noemt de begeleiding van Marchand als voorbeeld van een goede talentontwikkeling. "In Tokio was hij natuurlijk al wel een goede zwemmer, maar nog niet uitontwikkeld qua spierkracht en uithoudingsvermogen. Hij is daar heel goed en rustig in begeleid. Drie jaar geleden is hij in Amerika op een hoger niveau gaan trainen onder Bob Bowman en nu komt het talent pas echt tot uiting."

Dat hij de nieuwe zwemheld van de Fransen zou worden, was vanaf het begin duidelijk als hij in het zwembad verscheen. Telkens werd hij hartstochtelijk toegezongen. Tijdens zijn races op de vlinderslag, wisselslag én schoolslag, juichten de Fransen elke keer als hij met zijn hoofd boven water kwam.

Marchand zelf blijft nuchter onder zijn status als koning van het olympisch zwemtoernooi, weet Verhaeren. "Hij is een heel rustige jongen, bijna nederig te noemen. Iemand die met beide voeten op de grond staat, een harde werker." 

Gekkenhuis

Zijn prestaties komen gezien zijn verrichtingen de afgelopen jaren niet helemaal uit de lucht vallen, zegt Verhaeren. "Vorig jaar brak hij het wereldrecord van Michael Phelps op de 400 meter wisselslag. Die 4.02,50 was van uitzonderlijk gehalte. Dus die hoge verwachtingen, zeker in Frankrijk, waren er vanaf toen al. En de Olympische Spelen voor thuispubliek, is wel iets bijzonders natuurlijk."

Maar daar is Marchand goed in begeleid, benadrukt Verhaeren in een gesprek met een NOS-verslaggever. "We wisten dat het een gekkenhuis zou worden, een bizarre sfeer in het zwembad. Maar hij is daar echt heel goed mee omgegaan en kreeg er energie van en het heeft hem zeker niet van de wijs gebracht."

Toch was Marchand, die de druk wel op zijn schouders voelde voorafgaand aan de Spelen, even overweldigd door het uitzinnige Franse publiek. "Ik had kippenvel over mijn hele lijf. Dat went nooit, ik geniet er elke keer van als ik het stadion in loop." Dat hij nu een record deelt met Phelps en Spitz, moest hem nog wel even verteld worden na zijn vierde individuele medaille. Zoals veel zwemmers, had dat hem niet bezig gehouden. Maar hij vond het wel heel gaaf. “Dat zijn wel legendes."